Prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce wymaga od przedsiębiorców wywiązywania się z licznych obowiązków nakładanych na nich przez prawo. Nie są to tylko stanowiące najliczniejszą grupę przepisy podatkowe, ale także regulacje środowiskowe. Do jednych z powinności polskich firm należą rozliczenia środowiskowe.

W ramach wykonywanej działalności przedsiębiorcy są zobowiązani do przestrzegania wymagań dotyczących ochrony środowiska. Muszą także podejmować odpowiednie środki, które będą eliminować lub ograniczać wpływ ich działalności na naszą planetę. Do ich obowiązków należy ponadto powierzanie zadań związanych z ochroną środowiska kompetentnym, wykwalifikowanym w tym obszarze osobom. Warto mieć przy tym na względzie, że o ile przy współpracy z biurem rachunkowym przedsiębiorca przekazuje odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe na ręce osób trzecich, o tyle zakres takiej współpracy nie zawsze obejmuje już sporządzanie sprawozdań dotyczących ochrony środowiska. Firmy powinny pamiętać w szczególności o trzech najważniejszych w naszym kraju sprawozdaniach środowiskowych, do których należy sprawozdanie „odpadowe”, sprawozdanie z korzystania ze środowiska oraz raport KOBiZE.

Sprawozdanie „odpadowe” BDO

Sprawozdanie „odpadowe” to roczne sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami składane raz w roku do 15 marca w systemie BDO. Wskazuje się w nim na ilość odpadów wytworzonych, zebranych i unieszkodliwionych w roku poprzednim. Dotyczy ono przedsiębiorstw, które wprowadzają na rynek produkty w opakowaniach oraz niektóre inne towary. Mowa tu przede wszystkim o torbach foliowych, akumulatorach, bateriach, sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.

W styczniu 2022 r. w sprawozdaniu w BDO wprowadzono zmiany w postaci dodatkowego obowiązku wykazywania w rozliczeniu nowych odpadów, a także raportowania odpadów żywnościowych. Firmy specjalizujące się w przetwarzaniu odpadów będą musiały ponadto przekazywać dane o produktach lub materiałach powstałych w wyniku odzysku.

Sprawozdanie z korzystania ze środowiska

Sprawozdania z korzystania ze środowiska to coroczne rozliczenia składane za rok poprzedni do 31 marca do Urzędu Marszałkowskiego. Poprzez „korzystanie ze środowiska” należy rozumieć w szczególności składowanie odpadów oraz wprowadzanie do atmosfery szkodliwych pyłów i gazów.

Najczęściej obowiązek ten dotyczy podmiotów prowadzących wytwórczą działalność w obszarze hodowli zwierząt, leśnictwa, ogrodnictwa, upraw rolnych, korzystających ze środowiska na zasadach wymagających uzyskiwania pozwoleń, czy wykonujących zawody medyczne. Jako „wprowadzanie do atmosfery pyłów i gazów” klasyfikuje się natomiast m.in. korzystanie z kotłowni, prowadzenie stacji paliw, czy prowadzenie działalności, w której stosuje się techniki lakierowania, spawania, malowania.

Wprowadzaniem do atmosfery gazów i pyłów jest ponadto spalanie paliwa w pojazdach silnikowych. Oznacza to, że przedsiębiorcy, którzy wykorzystują do prowadzenia swojej działalności pojazdy samochodowe, są zobowiązani do składania sprawozdania z korzystania ze środowiska. Nie ma przy tym znaczenia, czy są oni właścicielami auta, czy też użytkują je w ramach umowy leasingu lub najmu długoterminowego, a także, czy samochód jest wpisany do ewidencji środków trwałych. Jeśli emituje on do atmosfery gazy lub pyły, przedsiębiorca powinien uiszczać stosowną opłatę środowiskową. Jej wysokość zależy od m.in. rodzaju paliwa i kategorii auta. Ustala się ją na podstawie faktur za paliwo ujętych w kosztach prowadzenia działalności.

Jeżeli opłata roczna dla jednego rodzaju korzystania ze środowiska nie przekracza kwoty 100 zł, przepisy zwalniają przedsiębiorców z obowiązku składania wykazów i informacji. Samej opłaty za korzystanie ze środowiska nie trzeba natomiast opłacać, gdy jest ona niższa niż 800 zł dla jednego rodzaju korzystania ze środowiska. Zwolnienie z obowiązku uiszczania opłaty nie oznacza jednak zwolnienia ze składania rocznego wykazu.

Raport do KOBiZE

Raport ten składa się raz w roku w formie elektronicznej do bazy Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) do końca lutego. Powinien zostać sporządzony osobno dla każdego zakładu przedsiębiorstwa. W raporcie KOBiZE uwzględnia się informacje takie jak:

• wielkość produkcji,
• charakterystyka surowców i paliw towarzyszących emisjom,
• wielkość emisji gazów cieplarnianych i innych substancji wprowadzanych do powietrza,
• wielkość emisji zredukowanej,
• środki techniczne, których celem jest redukcja lub zapobieganie emisji.