Już od 1 lipca 2022 r. podatników rozliczających się zgodnie z przepisami ustawy o PIT czekają kolejne, ogromne zmiany, wynikające z nowelizacji Polskiego Ładu. Obniżka PIT z 17% na 12%, likwidacja ulgi dla klasy średniej, możliwość częściowego odliczenia składki zdrowotnej – to najważniejsze reformy przewidziane w Polskim Ładzie 2.0.

Nowa stawka podatku PIT w wysokości 12%

Najgłośniej zapowiadaną zmianą, którą już za niespełna miesiąc ma wprowadzić Polski Ład 2.0., jest obniżka stawki podatku PIT z dotychczasowych 17% na 12%. Oznacza to, że od dochodu pomniejszonego o m.in. składki ZUS oraz koszty uzyskania przychodu, zamiast 17% podatku będziemy odprowadzać wkrótce o 5% mniej.

Podatek w wysokości 12% będzie obowiązywał do progu dochodowego wynoszącego 120 tys. złotych. Podatnicy przekraczający II próg podatkowy, czyli zarabiający powyżej 120 tys. złotych zapłacą podatek w wysokości 32% od nadwyżki ponad tę wysokość. W praktyce ich podatek wyniesie 10 800 złotych zamiast dotychczasowej kwoty 15 300 złotych + 32% nadwyżki ponad 120 tys. złotych.

Nową, niższą stawką podatku zgodnie z założeniami zostaną objęci wszyscy podatnicy oraz przedsiębiorcy opodatkowani według skali podatkowej. Znaczenia nie ma mieć przy tym źródło uzyskiwanych przychodów, ponoszone koszty, równoczesne pobieranie emerytury, czy zatrudnienie u kilku pracodawców.

Możliwość zmiany formy opodatkowania na skalę podatkową

Kolejną istotną informacją związaną z obniżką PIT na 12% pozostaje fakt, że ma ona objąć także okres od stycznia do czerwca 2022 r. Dla podatników zmiana ta będzie odczuwalna jednak dopiero w roku następnym, po złożeniu rocznego zeznania podatkowego.

Ci z nich, którzy na 2022 r. wybrali formę opodatkowania inną niż skala podatkowa, na przykład podatek liniowy lub ryczałt, zyskają możliwość dokonania jej zmiany na zasady ogólne.

Ryczałtowcy, którzy będą chcieli przejść na skalę podatkową, mogą zrobić to:

1. ze skutkiem od lipca: w rozliczeniu rocznym za 2022 r. powinni złożyć wtedy dwie deklaracje: PIT-28 za okres styczeń – czerwiec oraz PIT-36 za okres lipiec – grudzień. Do 22 sierpnia br. są również zobowiązani do przesłania deklaracji o rezygnacji z ryczałtu;
2. ze skutkiem na cały 2022 r.: poprzez złożenie tylko samego PIT-36 w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 2 maja 2023 r.

Przedsiębiorcy, którzy rozliczają się liniowo, zmienią formę opodatkowania poprzez złożenie rocznej deklaracji za 2022 r. – zamiast PIT-36L powinni przygotować PIT-36. Będą mogli zrobić to w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 2 maja 2023 r. wyłącznie ze skutkiem na cały 2022 r.

Nowa kwota zmniejszająca podatek

Skutkiem obniżenia stawki podatku PIT z 17% do 12% jest także konieczność ustalenia nowej kwoty zmniejszającej podatek. Kwota wolna od podatku pozostaje natomiast bez zmian i od 1 stycznia 2022 r. wynosi 30 tys. złotych.

Dotychczas kwota zmniejszająca podatek wynosiła 5100 zł (17% x 30 000), jednak po zmianach będzie to 3600 zł (12% x 30 000). Przy obliczaniu zaliczki na podatek uwzględnia się z kolei 1/12 tej kwoty. W wyniku nowelizacji przepisów kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek wyniesie dlatego 300 zł zamiast obecnych 425 zł.

Koniec ulgi dla klasy średniej

Z obniżką PIT do 12% wiąże się ponadto likwidacja wprowadzonej w styczniu br. ulgi dla klasy średniej. Nie spotkała się ona z przychylnym przyjęciem zarówno wśród podatników, jak i księgowych ze względu na skomplikowane i niejasne sposoby jej wyliczania. Prognozowane korzyści z ulgi dla klasy średniej od lipca mają zostać zrekompensowane nową, niższą stawką podatku PIT.

Hipoteczny podatek należny

W związku z likwidacją ulgi dla klasy średniej dla podatników, którzy w szczególnych przypadkach mogliby stracić na tej zmianie, ustawodawca wprowadził nową instytucję określaną jako hipoteczny podatek należny. Gdyby więc okazało się, że po zniesienia ulgi i mimo obniżenia PIT do 12%, nadal pozostają oni stratni, będą mogli rozliczyć się w takiej sytuacji według wcześniejszych, korzystniejszych zasad. Otrzymają również wyrównanie. Co ważne, bez potrzeby składania dodatkowych wniosków lub dopełniania formalności.

Zmiany w zasadach rozliczeń rodziców samotnie wychowujących dzieci

Rząd postanowił zlikwidować bardzo niekorzystny mechanizm dokonywania rozliczeń podatkowych przez rodziców samotnie wychowujących dzieci (tzw. ulga 1500 zł), wprowadzony do porządku prawnego 1 stycznia 2022 r.

Od lipca na pełne korzyści mogą liczyć osoby samotnie wychowujące dziecko z niepełnosprawnością – w ich przypadku obliczenie podatku nastąpi w podwójnej wysokości od połowy dochodu rodzica. Kwota wolna od podatku będzie zatem realizowana dwukrotnie. W pozostałych przypadkach podatek będzie obliczany jako iloczyn półtorakrotności oraz wysokości podatku obliczanego od dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci podzielonych przez 1,5. W praktyce oznacza to, że tacy rodzice nie zapłacą podatku przy dochodach do kwoty 45 tys. złotych.

Do dochodów rodzica nie będą wliczać się renty przyznawane małoletnim dzieciom oraz renty rodzinne.

Częściowe odliczenie składki zdrowotnej

Polski Ład 2.0. dopuszcza możliwość częściowego odliczenia składki zdrowotnej. Z uprawnienia tego skorzystają jednak tylko wybrani podatnicy – rozliczający się podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych oraz na karcie podatkowej.

Pierwsi z nich będą mogli odliczyć od dochodu zapłacone składki na ubezpieczenia zdrowotne do wysokości 8700 zł rocznie, przy czym limit ten ma być każdego roku waloryzowany. Ryczałtowcy zyskają prawo do odliczenia od przychodów połowy zapłaconych składek, a podatnicy na karcie podatkowej będą mogli obniżyć swój podatek o 19% zapłaconych składek.