Zmiany związane z wysokością i sposobem obliczania składki zdrowotnej w 2022 dotkną każdego przedsiębiorcę. Zasady wyliczeń będą jednak różne, w zależności od formy opodatkowania. Nowa składka zdrowotna to niewątpliwie jedna z największych, najbardziej dotkliwych zmian wprowadzonych przepisami Nowego Ładu.

Składka zdrowotna po zmianach 

Jeszcze do końca roku osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, w tym korzystające z przysługujących na start ulg, rozliczają składkę zdrowotną na takich samych zasadach. Jej comiesięczna wysokość jest stała, ustalana od jednakowej podstawy.

Od 2022 roku w związku z wprowadzeniem przepisów Nowego Ładu nastąpią jednak duże zmiany. To, w jaki sposób będziemy obliczać wysokość należnej składki, zostanie uwarunkowane wybraną przez przedsiębiorcę formą opodatkowania. Co ważne, zmiany te dotkną każdego. Składkę w różnej wysokości zapłacą więc przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych, liniowo, jak i będący na ryczałcie.

Poza miesięczną podstawą wymiaru składki zdrowotnej nowe przepisy wprowadzają także roczną podstawę wymiaru. Takie rozwiązanie pozwoli na obliczenie składki na koniec roku. Dla osób rozliczających się na zasadach ogólnych roczna podstawa wymiaru jest ustalana za okres roku składkowego, trwający od 1 lutego do 31 stycznia następnego roku.

Na wyższej wysokości składki zdrowotnej nie kończą się jednak zmartwienia polskich firm. Od nowego roku nie będzie można już ponadto odliczać jej od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, tak jak było to do tej pory.

Składka zdrowotna 2022 rozliczana na zasadach ogólnych

Przedsiębiorcy, którzy rozliczają podatek na zasadach ogólnych, od następnego roku będą płacić składkę zdrowotną w wysokości 9%, liczoną od dochodu. Nie może być ona jednak mniejsza niż 9% wynagrodzenia minimalnego, bez ograniczenia podstawy wymiaru. Zmianie ulega zatem podstawa wymiaru składki, która ostatecznie wpłynie także na jej comiesięczną wysokość. Przykładowo, jeżeli miesięczny dochód przedsiębiorcy wyniesie 5000 zł, wysokość składki zdrowotnej za ten miesiąc w 2022 roku to 450 zł.

Składka zdrowotna 2022 dla podatku liniowego

Dla podatników korzystających ze stawki liniowej, wysokość składki zdrowotnej wyniesie 4,9% dochodu. Nie może być ona jednak niższa niż 9% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2022 roku ma wynosić 3010 zł, a zatem składka zdrowotna nie może być niższa niż 270,90 zł.

Składka zdrowotna 2022 dla karty liniowej

Przedsiębiorcy, który rozliczają się tzw. kartą podatkową, od następnego roku zapłacą składkę zdrowotną w wysokości 9% minimalnego wynagrodzenia. Będzie to zatem 270,90 zł.

Składka zdrowotna 2022 w opodatkowaniu ryczałtowym

W przypadku rozliczania się na zasadach ryczałtu, wysokość składki zdrowotnej po zmianach będzie wynosić 9% podstawy wymiary składki. Ustawodawca wprowadził tu jednak dodatkowe utrudnienie w postaci różnych podstaw wymiaru, uzależnionych od wysokości rocznego przychodu.

Trzy ustanowione progi to:

1. Przychód w wysokości do 60 000 zł – podstawę wymiaru składki będzie stanowić kwota równa 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
2. Przychód pomiędzy 60 000 zł a 300 000 zł – podstawę wymiaru składki będzie stanowić kwota równa 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
3. Przychód powyżej 300 000 zł – podstawę wymiaru składki będzie stanowić kwota równa 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia

Składka zdrowotna nie może być mniejsza niż 9% minimalnego wynagrodzenia, bez ograniczenia podstawy wymiaru.

Składka zdrowotna 2022 – zwolnienia            

Zwolnieniem ze składki zdrowotnej w 2022 roku zostaną objęci przedsiębiorcy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, jeżeli pozostają jednocześnie w stosunku pracy, a podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia nie przekroczy wynagrodzenia minimalnego. Aby skorzystać ze zwolnienia, przedsiębiorca nie może ponadto osiągać z pozarolniczej działalności przychodów wyższych niż 50% minimalnego wynagrodzenia (tj. limit w wysokości 1505 zł). Oprócz tego musi rozliczać się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Rozliczanie składki zdrowotnej w 2022

Zmiany wynikające ze sposobu wyliczania składki zdrowotnej powodują także konieczność zmian w samym sposobie rozliczania się. Od 2022 roku przedsiębiorcy będą dlatego stosować nowe druki ZUS DRA i ZUS RCA, które zostaną poszerzone o dodatkowe bloki, m.in. wskazanie formy opodatkowania oraz wysokości dochodu/przychodu. Z obiegu wycofany zostanie natomiast druk ZUS RZA.

Zmiany dotyczą ponadto terminów przekazywania dokumentów i rozliczania składek zdrowotnych oraz społecznych. Zostały uzależnione od tego, czy płatnik ma osobowość prawną, czy też nie.  

• Spółki kapitałowe, spółdzielnie, stowarzyszenia, fundacje od nowego roku opłacają składki do 15. dnia następnego miesiąca.
• Pozostali płatnicy od nowego roku opłacają składki do 20. dnia następnego miesiąca. To m.in. osoby płacące składki wyłącznie za siebie oraz spółki osobowe.

Zmiany nie dotkną w tym zakresie wyłącznie jednostek budżetowych oraz samorządowych zakładów budżetowych. Nadal będą one rozliczać się do 5. dnia następnego miesiąca.