Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych

 

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych reguluje ustawa z dnia 4 marca 1994 roku. Zgodnie z nią pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty powinni tworzyć wcześniej wspomniany Fundusz. Zaś pracodawcy zatrudniający co najmniej 20, ale mniej niż 50 pracowników Fundusz tworzą wówczas, gdy zakładowa organizacja związkowa o to zawnioskuje. ZFŚS jest to fundusz celowy, z którego są finansowane działania socjalne występujące w zakładzie pracy.

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, który jest naliczany w oparciu o przeciętną liczbę zatrudnionych osób w przedsiębiorstwie. Wysokość odpisu na jednego zatrudnionego wynosi 37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą. Dla roku 2017 pod terminem „przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej” należy rozumieć przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w drugim półroczu roku 2012, które wynosiło 3 161,77 zł. W związku z tym wartość odpisu podstawowego na ZFŚS będzie w wysokości 1 185,66 zł.

Przekazanie odpisów z tytuły ZFŚS powinno odbywać się w dwóch terminach płatności:

  • do 31 maja danego roku – pierwsza rata odpisu w wysokości 75% całej wartości odpisu na Fundusz,
  • do 30 września danego roku – druga rata w wysokości pozostałej części nieuregulowanego odpisu na Fundusz.

Oprócz odpisu w wysokości 37,5% istnieją również inne stawki obligatoryjne. Wyróżnić można dwa podmioty, których dotyczą:

  • pracownicy młodociani – w ich przypadku odpis obligatoryjny jest uzależniony od roku nauki, w przypadku pierwszego roku nauki odpis wynosi 5%, w drugim roku nauki 6%, natomiast w trzecim roku nauki 7% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego,
  • pracownicy wykonujący prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze – w tym przypadku odpis obligatoryjny wynosi 50% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Pracodawcy mają możliwość zwiększenia odpisów na ZFŚS. Może być on zwiększony o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, w przypadku gdy pracodawca zatrudnia osobę, u której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności. Zwiększenie odpisu dotyczy tylko tej osoby, u której orzeczono stopień niepełnosprawności.

Dodatkowo o wartość 6,25% mogą zwiększyć odpis na Fundusz pracodawcy, którzy sprawują opiekę socjalną nad emerytami i rencistami. Wówczas to zwiększenie dotyczy każdego rencisty i emeryta, który jest uprawniony do takiej opieki.

Co więcej gdy pracodawca utworzy zakładowy żłobek lub klub dziecięcy i z tego tytułu odprowadzi z odpisu podstawowego kwotę w wysokości 7,5 punktu procentowego tego odpisu, może on zwiększyć Fundusz na każdą zatrudnioną osobę o 7,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, pod warunkiem, że przeznaczy on w całości to zwiększenie na poczet żłobka lub klubu dziecięcego.

Art. 3 ust. 3 ustawy o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych mówi o tym, że pracodawcy, którzy zatrudniają na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty mogą tworzyć wcześniej wspomniany Fundusz lub mogą wypłacać świadczenia urlopowe. Świadczenie urlopowe jednak nie może przekraczać podstawowego odpisu dla danego pracownika z tym, że wysokość świadczenia dla zatrudnionych pracowników w normalnych warunkach oraz pracowników wykonujących prace w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika.

Świadczenie urlopowe pracodawca powinien wypłacić każdemu pracownikowi, który korzysta w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w okresie 14 dni kalendarzowych występujących kolejno po sobie. Wypłata takiego świadczenia powinna być uiszczona nie później niż w ostatnim dniu, który poprzedzi rozpoczęcie takiego urlopu przez pracownika.

 

Autor: Kornelia Kiełtyka