Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne – dla kogo i kiedy?

Brak posiadania ubezpieczenia zdrowotnego może wiązać się z bardzo nieprzyjemnymi dla naszego portfela konsekwencjami. W sytuacji wypadku, czy nagłej, poważnej choroby zachodzi wtedy duże ryzyko, że to właśnie my zostaniemy obarczeni kosztami leczenia, pobytu w szpitalu, czy transportu w postaci wezwania karetki. Jeśli z różnych przyczyn nie posiadamy tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, warto jak najszybciej zainteresować się formą dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu nie podlegają m.in. osoby zatrudnione na podstawie umowy o dzieło, pracownicy przebywający na urlopie bezpłatnym, a także wszystkie inne osoby, które nie zostały wymienione w art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Do utraty tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego może dojść natomiast na przykład przy konieczności zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej, a także jej likwidacji, gdy jednocześnie nie jesteśmy związani umową o pracę, czy zlecenie.

Ważne: Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej ustaje po upływie 30 dni od dnia wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego.

Wyjątki dotyczą jedynie osób, które ukończyły szkołę ponadpodstawową oraz studia lub szkołę doktorską.

Kto podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu?

Możliwość zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego reguluje art. 68 ust 1 ww. ustawy.

Podmioty, które mogą ubezpieczyć się dobrowolnie na podstawie pisemnego wniosku złożonego w Funduszu, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej to:

  1. osoba niewymieniona w art. 66 ust. 1 ww. ustawy,
  2. pracownik przebywający na urlopie bezpłatnym,
  3. poseł do Parlamentu Europejskiego wybrany w Rzeczypospolitej Polskiej lub osoba niewymieniona w art. 66 ust. 1, do której ma zastosowanie art. 11 ust. 3 lit. e rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Każda z osób, o których mowa powyżej, jest obowiązana także zgłosić do Funduszu członków rodziny, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 5 i 6, w terminie 7 dni od dnia określonego w umowie, o której mowa w ust. 5, lub od dnia zaistnienia okoliczności powodujących konieczność dokonania zgłoszenia.

Do ubezpieczenia może zostać zgłoszony również wolontariusz (dokonuje tego Korzystający), jeśli nie jest on objęty ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.

Warunki zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego

Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym następuje na wniosek zainteresowanego, składany do oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia właściwego ze względu na miejsce zamieszkania.

Wymagane dokumenty:

  • Dokument potwierdzający tożsamość
  • Wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym
  • Ostatni tytuł ubezpieczenia zdrowotnego np. świadectwo pracy, umowa zlecenia, druk ZUS ZWUA oraz ZUS ZWPA

Warunkiem objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym jest także wniesienie opłaty, której wysokość została uzależniona od długości przerwy w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek. Może być to 20%, 50%, 100%, 150%, 200% dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki.

Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne – umowa

Osoby, o których mowa w art. 68 ust. 1, zostają objęte ubezpieczeniem zdrowotnym z dniem określonym w umowie zawartej przez tę osobę z Funduszem, a przestają być nim objęte z dniem rozwiązania umowy lub po upływie miesiąca nieprzerwanej zaległości w opłacaniu składek.

Zgłoszenie oraz rozliczanie dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego

Zawarcie umowy to nie koniec formalności związanych z ubieganiem się o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym.

Po podpisaniu umowy osoba ubezpieczona w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy powinna złożyć druk ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia 24 10 XX. Druk składa się we właściwym dla swojego miejsca zamieszkania oddziale ZUS. Jeśli chcemy zgłosić do ubezpieczenia również członków rodziny, powinniśmy zrobić to na druku ZCNA.

Osoba ubezpieczona ma obowiązek comiesięcznego opłacania składek na konto ZUS, do 15 dnia kolejnego miesiąca oraz składania deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA za każdy miesiąc ubezpieczenia. Pamiętajmy, że po upływie miesiąca nieprzerywanej zaległości w opłacaniu składek przestajemy być objęci dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym.

Wysokość składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne

Składka na ubezpieczenie dobrowolne jest miesięczna oraz niepodzielna, a jej wysokość wynosi 9% podstawy jej wymiaru.

Podstawą wymiaru (z wyjątkami) jest w tym przypadku kwota deklarowanego miesięcznego dochodu, nie niższa jednak od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku.

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne podaje się do publicznej wiadomości na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego po 15. dniu miesiąca rozpoczynającego kolejny kwartał. A zatem oznacza to, że wysokość składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne zmienia się co kwartał.

Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 dnia miesiąca rozpoczynającego kwartał, w którym nastąpiło ogłoszenie obwieszczenia.

Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku za I kwartał 2021 r. to 5675,54 zł. Składka za kwiecień, maj oraz czerwiec wynosiła 510,80 zł (5675,54 x 9%).