Z nowego w polskim systemie prawnym rozwiązania, czyli wakacji od ZUS, będzie można skorzystać jeszcze w bieżącym roku. Długo wyczekiwana przez przedsiębiorców ulga w opłacaniu składek społecznych ma być dostępna już od 1 listopada. Na czym konkretnie polegają wakacje od ZUS, kogo dotyczą oraz na jakich zasadach?

Wakacje od ZUS, czyli…

Wakacje od składki społecznej, przewidziane w ustawie z dnia 9 maja 2024 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Trzeba wyraźnie podkreślić, że wakacje od ZUS nie dotyczą składki zdrowotnej. W tym zakresie nie przewidziano żadnych ulg.

Wakacje składkowe pozwalają przedsiębiorcy skorzystać ze zwolnienia z opłacania następujących składek:

• emerytalnej,
• rentowej,
• wypadkowej,
• chorobowej,
• na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.

Pod uwagę bierze się najniższą podstawę wymiaru.

Ile trwają wakacje od ZUS?

Z wakacji od ZUS przedsiębiorca będzie mógł korzystać tylko przez jeden miesiąc w każdym roku kalendarzowym. Nie ma przy tym znaczenia, jaki będzie to miesiąc – decyzja należy tu do płatnika składek.

Dla jakich przedsiębiorców przewidziane są wakacje od ZUS?

Wakacje składkowe są rozwiązaniem, z którego skorzystać będzie mógł każdy mikroprzedsiębiorca lub samozatrudniony widniejący w rejestrze CEIDG, niezależnie od tego, z jakiej formy opodatkowania korzysta, a także wspólnicy spółki cywilnej.

Pod wakacje od ZUS podlegają zatem:

• osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą oraz
• przedsiębiorcy zatrudniający do 9 osób.

Co jednak istotne, zwolnienie z obowiązku opłacania składek społecznych dotyczy tylko tych składek, które przedsiębiorca opłaca za siebie. Ulga ta nie obejmuje natomiast składek, które opłaca on za swoich pracowników, czy zleceniobiorców.

Na jakich warunkach można skorzystać z wakacji od ZUS?

Zwolnienie z opłacania składek społecznych w wybranym przez przedsiębiorcę miesiącu w roku kalendarzowym jest możliwe, jeśli spełni on następujące warunki:

1) w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku będzie mieć zgłoszonych do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż dziesięciu ubezpieczonych;

2) w ostatnich 2 latach kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku nie osiągnął przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej lub w co najmniej jednym roku z 2 ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku osiągnął roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro;

3) jako ubezpieczony w roku kalendarzowym poprzedzającym rok złożenia wniosku oraz w okresie od początku roku kalendarzowego złożenia wniosku do dnia złożenia tego wniosku nie wykonywał pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej;

4) w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku jako ubezpieczony podlegał ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jak przygotować i złożyć wniosek o wakacje od ZUS?

Aby skorzystać z wakacji składkowych, przedsiębiorca musi wystąpić do ZUS z odpowiednim wnioskiem. Będzie to wniosek RWS, który wkrótce pojawi się na platformie. W związku z tym, że z przepisów wynika wprost, że zwolnienie z opłacenia składek stanowi pomoc de minimis, we wniosku tym przedsiębiorca będzie dodatkowo zobowiązany, by wskazać informacje o rodzajach pomocy publicznej, z których korzystał.

Informacje, jakie powinny znaleźć się w takim wniosku, to:

1) dane płatnika składek (imię i nazwisko, NIP/PESEL albo seria i numer dowodu osobistego lub paszportu),

2) wskazanie miesiąca kalendarzowego, w którym płatnik składek zamierza skorzystać ze zwolnienia od ZUS,

3) oświadczenia, że na dzień złożenia wniosku płatnik składek spełnia ww. warunki niezbędne do skorzystania z wakacji od ZUS,

4) zaświadczenia o pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, jaką otrzymał w okresie 3 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku, albo oświadczenie o wielkości tej pomocy otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;

5) informacje niezbędne do udzielenia pomocy de minimis, dotyczące tego przedsiębiorcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz wielkości i przeznaczenia pomocy publicznej otrzymanej w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, na których pokrycie ma być przeznaczona pomoc de minimis.

Taki wniosek należy złożyć w miesiącu poprzedzającym miesiąc kalendarzowy, który ma być objęty zwolnieniem. Wniosek składa się wyłącznie za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład, w formie dokumentu elektronicznego (PUE ZUS).

Zakład rozstrzyga o zwolnieniu z opłacenia składek i informuje o tym płatnika za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Jeśli rozstrzygnięcie w całości uwzględnia wniosek, nie trzeba wydawać w tym przedmiocie decyzji. Natomiast w razie otrzymania decyzji odmownej, będzie się można od niej odwołać.

Co równie istotne, wniosek rozstrzygnięty przez ZUS nie podlega wycofaniu albo korekcie, co oznacza, że przedsiębiorca, po otrzymaniu rozstrzygnięcia, nie będzie mógł wycofać się z wakacji składkowych lub zmienić ich terminu.

Co z działalnością w trakcie trwania wakacji od ZUS?

Gdy temat wakacji składkowych pojawił się w przestrzeni publicznej po raz pierwszy, jedna z głównych obaw, jaka towarzyszyła przedsiębiorcom, dotyczyła tego, co będzie dziać się z ich firmą w okresie „wakacyjnym”.

Rozwiewając wszelkie wątpliwości:

• w miesiącu, w którym przedsiębiorca korzysta z wakacji od ZUS i nie opłaca składek społecznych z własnej kieszeni, składki te opłacane są z budżetu państwa,
• wakacje od ZUS nie wpływają tym samym (nie pogarszają) przyszłej sytuacji przedsiębiorcy związanej z jego prawem do emerytury bądź renty,
• w okresie wakacji od ZUS przedsiębiorca nie musi w dodatku zawieszać swojej działalności i faktycznie wstrzymywać się od jej prowadzenia, zaprzestawać świadczenia usług.

Oznacza to zatem, że wakacje składkowe nie wiążą się dla przedsiębiorców z żadnymi stratami i negatywnymi konsekwencjami – mogą oni w tym czasie normalnie prowadzić firmę, wystawiać faktury i generować przychody, nie obawiając się jednocześnie o wysokość przyszłej emerytury lub renty.

Wakacje od ZUS w 2024 r.

Wakacje od ZUS będą oficjalnie dostępne od 1 listopada br. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że z wnioskiem powinno się wystąpić w miesiącu poprzedzającym miesiąc kalendarzowy, który ma być objęty zwolnieniem, w rzeczywistości ze zwolnienia będzie można skorzystać tylko za grudzień 2024 r., składając wniosek w listopadzie.